Ánh Nguyệt (Houston)
Chú Tư Tá Chú là cha của Pháp, tên một bạn của tôi người Pháp. Chú có giọng hát bội rất hay, có sống mũi cao hơi lõ và đôi mắt sâu to đen dài. Nói chung, chú Tư Tá nhìn giống lai Pháp. Nên chi nhiều người mê chú lắm, độc thân có, có chồng con rồi mê cũng có, nhưng chuyện có con riêng với những người tình của chú thì trời mới biết…. Tôi nhớ chú vì rằng tôi hay xuống nhà chú chơi với cô bạn, trưa nào cũng thế, hồi đó chú vừa đi lính Nghĩa Quân nên hay về nhà. Khi tôi đến chơi là thấy chú đang ngủ trên phản nhà trên, chú ngáy khò khò, bạn nhỏ chúng tôi được chú thương nên không sợ tí nào. Tính chú hay vui đùa, chúng tôi lấy cỏ lông chồn ngoáy vào mũi chú, chú giả đò ngáy to; tôi véo chân chú, chú nằm im, rồi chú nằm ngửa ra ngắm nghiền con mắt. Tôi đưa tay vào ngón chân chú bẻ một phát, chú kẹp ngón tay tôi lại mà nằm im, tôi cố gắng rút ra nhưng không bao giờ được, một hồi chú vùng dậy cười khà khà. Làm tôi đau nhưng cũng bật cười với chú.
Chú ngồi dậy, bảo: con xỏ lỗ ghèn cho chú hỉ, thế là chú nhổ sợi tóc trên đầu. Chú gấp đôi lại, se thật săn quắn rồi đưa cho tôi. Tay chú phành mí mắt ra đỏ chéc và bảo tôi luồn cái sợi tóc se đó vào cái lỗ ghèn to bự chác mà ngoáy. Chú chảy nước mắt nhưng chú cứ bảo con tiếp tục nữa đi, hai lỗ ghèn ở hai con mắt một phen bị tập kết, hết đạn dược, chú đã ngứa chi lạ. Xỏ lỗ ghèn xong là đến nhổ tóc trắng. Chú lấy cả mớ những hạt lúa nhám sòm để đầu phản. Tôi với Pháp thi nhau nhổ tóc ngứa cho chú, mỗi khi nhổ được một sợi thì chú hít hà rên xiết như sướng lắm. Chú khen tôi giỏi: Nhổ tóc ngứa xong lại đến nặn sảy.
Rứa cũng vui rồi chú trả công cho bọn tôi: Chú ra sân trèo lên cây vú sữa hái một rổ cho chúng tôi ăn, có khi chú trèo lên hái dừa non chặt từng trái cho chúng tôi uống no bụng. Rồi chú bày kế cho chúng tôi mau biết bơi bằng cách bắt con chuồn chuồn trâu to tổ bố để ngay vào lỗ rún cho nó cắn
một phát, là mau biết bơi, thế đó bạn nhóc chúng tôi chạy ra bờ rào tìm chuồn chuồn ma thật to đem vào cho chú. Chú cười bảo: “Con cho nó cắn đi.” Mỗi đứa một con trên tay, xếp đôi cánh nó lại, đưa cái đầu nó sát vào cái rốn. Con chuồn chuồn “dứt” một phát tóa đom đóm, mồ hôi nhễ nhại.
Nhưng chú biểu: “Cho chuồn chuồn cắn thêm một phát nữa đi con để mau biết bơi.” Rứa là bạn tôi nhắm mắt cho chuồn chuồn cắn thêm một phát như long trời lỡ đất. Chú ôm bạn tôi lại mà cười ngắt nghẻo.
Nếu đi bắt cá đồng mà có chú Tư cũng vui ghê lắm, chú hài hước giống như chú Lực. Về sau chú bị thương tê liệt nửa thân hình, chú nằm trên phản. Chúng tôi hay xuống thăm chú, được mấy năm trời chú cũng ra đi về cõi vĩnh hằng.
Mối Tình Già
Bà Thím họ của tôi (nhà ngay đầu con dốc cùng phía với nhà tôi), lúc đó chừng bốn mấy tuổi nhưng ông chú đã đi bán muối lâu rồi, để lại cho bà những người con, hai trai một gái. Hai người con trai cũng vào đoàn hát bội trong quận, hai chú hát rất hay.
Nhà bà Thím lúc nào cũng sạch sẽ gọn gàng: Nhà dưới bằng phên tre lủng dưới chân phên, những con chó hay rúc qua lại dưới cái phên mà không cần lối ra lối vào. Chúng tôi nhìn vào là thấy sạch trơn. Cái kệ gỗ kê dài đựng bánh bèo. Những chén bánh “dày trục” được sắp lớp từng chồng cao lên. Bó siu trong cái ống tre để xẻ cái bánh bèo làm tám lát, chấm mắm cái khử nén dầu phụng, bỏ đậu phụng rang rắt vào chén bánh.
Bà Thím bán bánh bèo nổi tiếng là ngon. Chúng tôi cũng được mẹ cho ra chỗ bà bán, ăn mỗi đứa hai chén là no nê rồi.
Mỗi chiều lại thấy ông K ngồi ngay trước đà cửa nhà dưới: Tấm chiếu manh, ông ngà ngà say, không mặc áo chỉ có cái quần đùi, tay ông kéo đờn cò (Độc Huyền), ngón chân cái ông giữ cái đàn ngay ngắn. Chúng tôi chiều nào cũng chạy ra để nghe ông kéo đờn cò. Âm thanh réo rắt thanh thoát mà khi đó chúng tôi chẳng hiểu là ông kéo bài gì, chỉ nghe âm điệu du dương trầm bổng, ông say sưa vừa kéo đàn vừa hát.
Nhưng có một điều chúng tôi cười mà chạy đi một tí rồi mới chạy lại: Ông để nguyên “hai trái mìn” ra khỏi cái quần hơi bị ngắn, khi ông vận dụng cây đàn. Rứa mà ông chẳng biết chúng tôi cười ông cái gì nữa. Ông say sưa theo tiếng đàn huyền diệu lạ lùng, nhà ông không xa là mấy, ông ở con dốc dưới; bà ở con dốc trên, đi bộ chừng mười phút là tới.
Chặp chặp bà Thím chạy ra, bà mặc cái yếm màu đen láng bóng, đưa cái lưng tròn trịa có dây yếm đen thắt ở giữa lưng thòn hai múi dây, đường chỉ may tay mới rợi: Bà đem cho ông một ly rượu trắng, ông hớp hít hà, nhăn mặt. Rượu vào là da ông hồng lên, đàn kéo mạnh hơn, như thế buổi chiều nào cũng vậy. Nếu không nghe tiếng đàn là chúng tôi rình hai ông bà đang “vật lộn”… trên cái chõng tre ọp ẹp… Chúng tôi bị la, có khi bị phang cái cánh cửa tre, chạy bay tóc trán….
Mà bà Thím cũng biết uống rượu, ăn trầu nên con mắt lim dim đa tình chi lạ. Chỉ có một nguời tình đàn cò qua bao năm tháng, rồi ông cũng đi xa về hư vô ôm cây đàn cò.
Để lại trong lòng bà Thím nỗi cô đơn vô tận, còn chúng tôi cũng buồn không còn được nghe tiếng đàn cò réo rắt thanh tao của ông cụ hàng xóm nghệ sĩ nữa.
