HOA KỲ: Bộ Tư pháp Mỹ truy tố hai phiến quân IS khét tiếng liên quan đến những vụ bắt cóc và sát hại 4 công dân Mỹ.
Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh, những người Anh thuộc bộ tứ đao phủ “Beatles” của Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, sẽ xuất hiện tại tòa liên bang ở Alexandria, Virginia ngày 7/10.
Kotey và Elsheikh được cho là liên quan đến vụ bắt cóc và sát hại các nhà báo Mỹ James Foley và Steven Sotloff cùng các nhân viên cứu trợ Peter Kassig và Kayla Mueller.
Theo cáo trạng, hai phiến quân bị cáo buộc nhiều tội danh, trong đó có bắt cóc con tin dẫn đến chết người, âm mưu sát hại công dân Mỹ ở bên ngoài nước Mỹ, hỗ trợ vật chất cho khủng bố dẫn đến chết người. Họ có thể đối mặt án tù chung thân.
“Những cáo buộc này là kết quả của nhiều năm làm việc chăm chỉ để theo đuổi công lý cho công dân của chúng tôi bị IS giết hại. Mặc dù chúng tôi không thể đưa họ sống lại, chúng tôi có thể và sẽ đòi công lý cho họ, gia đình họ và cho tất cả người Mỹ”, Bộ trưởng Tư pháp William P. Barr ngày 7/10 ra tuyên bố tại thủ đô Washington.
Kotey và Elsheikh đã bị Anh tước quyền công dân vì bị coi là mối đe dọa an ninh quốc gia. Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn bắt họ vào tháng 1/2018. Quân đội Mỹ giam hai người ở Iraq trong khoảng một năm và hiện họ bị FBI giữ. Để có thể truy tố hai phiến quân ở Mỹ, ông Barr đã hứa với London rằng họ sẽ không đối mặt với án tử hình.
“Beatles” bắt đầu thu hút sự chú ý khi thành viên tên Mohammed Emwazi, biệt danh “phiến quân John”, dùng dao cắt đầu hàng loạt con tin, trong đó có hai nhà báo Mỹ James Foley và Steven Sotloff. Bộ tứ được đặt biệt danh này theo tên nhóm nhạc nổi tiếng do họ nói giọng Anh Anh (British English). Emwazi bị máy bay không người lái tiêu diệt ở Syria năm 2015. Aine Davis, thành viên cuối cùng, đang bị giam tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh ví việc IS hành quyết tù nhân như đòn không kích của Mỹ, nói rằng các nạn nhân là “tổn thất đành phải có”.
Năm 2014 và 2015, Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng giam hàng chục tù nhân châu Âu và Bắc Mỹ và đối xử với họ tàn bạo. Bốn kẻ chuyên hành hạ tù nhân là các chiến binh nói giọng Anh Anh được đặt biệt danh là “The Beatles”. Đao phủ Mohammed Emwazi, thường được gọi là Jihadi John là người khét tiếng nhất trong nhóm vì y đã cắt đầu một số con tin phương Tây trong các video tuyên truyền của nhóm.
Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh là hai thành viên còn lại ở Syria của bộ tứ sau khi Jihadi John bị tiêu diệt ở Syria năm 2016 và một thành viên khác là Aine Davis bị Thổ Nhĩ Kỳ giữ từ năm 2015.
Hai chiến binh nguy hiểm nhất của IS.
Tổng thống Mỹ Trump hôm 9/10 cho biết Mỹ sẽ nhận “một số chiến binh IS nguy hiểm nhất” vốn bị giam trong nhà tù của người Kurd ở đông bắc Syria, để xóa đi nỗi lo rằng phiến quân có thể đào thoát khi Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành chiến dịch quân sự chống lại người Kurd từ ngày 9/10. Mặc dù Trump không cho biết chi tiết, truyền thông Mỹ đưa tin Kotey và Elsheikh nằm trong số tù nhân này và họ được đưa đến Iraq.
Kotey, 35 tuổi, lớn lên ở Paddington, tây London trong gia đình có gốc gác Ghana và Hy Lạp. Y theo đạo Hồi từ thời niên thiếu và ở tây London cho đến năm 2009, khi y tới dải Gaza theo một đoàn xe viện trợ. Không rõ y sang Syria khi nào nhưng gia đình y năm 2017 nói rằng họ “vô cùng đau khổ” khi y bị vạch mặt là thành viên bộ tứ khét tiếng.
Elsheikh, 31 tuổi, sinh ra ở Sudan, nhập cư Anh từ khi còn bé và cũng lớn lên ở tây London. Năm 21 tuổi, y kết hôn với một phụ nữ Ethiopia ở Canada nhưng thất vọng vì cô không thể chuyển đến London sống với mình. Vào khoảng thời gian này, y bị cực đoan hóa và đến Syria năm 2012.
Mỹ nói rằng hai chiến binh liên quan đến các vụ cắt đầu tù nhân và có những “phương pháp tra tấn đặc biệt tàn nhẫn”, bao gồm sốc điện, đóng đinh và trấn nước (nạn nhân bị trói chặt và bị dội nước vào mặt, làm ngạt thở và hít nước vào phổi, gây cảm giác tương tự khi bị ngạt nước và sắp sửa chết đuối). Họ cũng bị cáo buộc đã tuyển mộ, lôi kéo những người Anh cực đoan khác gia nhập IS.
Kotey và Elsheikh bị Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn bắt vào tháng 1/2018. SDF ban đầu giữ hai người này vì nghi ngờ họ là chiến binh nước ngoài. Mỹ sau đó xác nhận danh tính của họ bằng cách sử dụng dấu vân tay và các biện pháp sinh trắc học khác.
Trong cuộc phỏng vấn với Sky News tháng 4/2018 tại nhà giam của người Kurd tại Syria, hai chiến binh cho rằng mặc dù IS ngày càng suy giảm sức mạnh, nhóm vẫn sẽ thực hiện thêm nhiều vụ khủng bố ở châu Âu. Hai người giải thích họ gia nhập IS vì “lý do tôn giáo”.
“Chúng tôi không biện minh cho bất cứ điều gì IS đã làm. Tôi không có nghĩa vụ biện minh hay lên án”, Elsheikh nói. Anh tước quốc tịch của hai chiến binh và từ chối đưa họ về nước truy tố. Kotey và Elsheikh đã bày tỏ sự giẫn dự về việc bị tước quốc tịch Anh trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 3/2018.
“Thật kỳ lạ khi họ thực sự có thể làm điều đó, thu hồi quyền công dân của một người”, Kotey nói. “Tôi sinh ra ở Anh. Mẹ tôi sinh ra ở Anh. Con gái tôi cũng ở Anh”.
Chính quyền Trump từng cân nhắc giam hai tên này vô thời hạn tại nhà tù quân đội Mỹ ở Vịnh Guantanamo, Cuba, nơi khét tiếng về cách đối xử hà khắc với tội phạm. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, đồng minh của ông Trump, ủng hộ việc này nhưng có nhiều rắc rối pháp lý trong việc đưa chiến binh IS đến Cuba. Một nguồn tin giấu tên trong chính quyền Trump cho biết Bộ Tư pháp Mỹ hiện muốn đưa hai chiến binh ra xét xử ở Virginia.
