VI ANH
Bà Ruth Bader Ginsberg là thẩm phán [TP] Tối Cao Pháp Viện [PCPV] 27 năm, bị ung thư đã qua đời hôm 18/09/2020, hưởng thọ 87 tuổi. Bà là một TP lập trường kiên trì cấp tiến do Tổng Thống Bill Clinton bổ nhiệm vào năm 1993.
Kẻ chết đã yên rồi một kiếp. Nhưng đảng Dân Chủ hiện không có cơ hội cử người cùng lập trường của đảng Dân Chủ vào thay. Trái lại TT Trump Cộng Hòa trong nhiệm kỳ 1 có thời cơ đưa 3 người vào TCPV. Với TP Brett Kavanaugh vào Tối Cao Pháp Viện, tỷ số Công Hòa bảo thủ caohơn Dân Chủ cấp tiến. Sư qua đời của TP Ruth Bader Ginsberg tạo điều kiệncho TT Trump cử nguơi thay thế, tỷ số Cộng Hòa Bao Thủ vì thế sẽ tăng cao hơn nữa.TP/TCPV Mỹ không có nhiệm kỳ, có thể làm suốt đời, trừ khi tự nghỉ hưu, theo hiến pháp.
Ở đời hay không bằng hên. Trong nhiệm kỳ đầu TT Trump đã có ba lần đề cử người vào TCPV. Đầu năm 2017 Tổng thống Donald Trump đã đề cử TP liên bang Neil Gorsuch bang Colorado vào TCPV Mỹ, thay thế TP/TCPV Antonin Scalia có khuynh hướng bảo thủ đã từ trần. Năm 2018 TTTrump cử Ô. Brett Kavanaugh vào TCPV Mỹ. Và năm 2020, Ông lại có thêm cơ hội đề cửthêm một TP vào TCPV nữa. Đây là một chiến thăng bền vững có thể kéo dài cả hai ba chục năm. Nội việc này cũng đủ là một thắng lợi có ảnh hưởng lâu dài của thời đại Trump.
Tin RFI của Pháp ngày 26/09/2020 cho biết. “Ngày 26/09/2020, tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức thông báo danh tính vị thẩm phán thay thế bà Ruth Bader Ginsburg tại Tối Cao Pháp Viện. Theo báo chí Hoa Kỳ, gần như chắc chắn người được chọn là nữ thẩm pháp Coney Barrett, người có lập trường bảo thủ.
“Cho dù người được tổng thống Trump chọn là ai đi chăng nữa, trong mọi trường hợp đa số tại Tòa Án Tối Cao cũng sẽ thuộc về cánh bảo thủ với 6 vị thẩm phán. Sau cái chết của thẩm phán Ruth Bader Ginsburg hồi tuần trước, phe cấp tiến chỉ còn có 3 ghế trong định chế tư pháp này. Nhờ có sự đồng thuận của Thượng Viện, chủ nhân Nhà Trắng đã có thể gấp rút chỉ định một vị thẩm phán mới vào TCPV. Quyết định này mang ý nghĩa chính trị rất lớn.
“Thứ nhất, chỉ nội việc từ đầu nhiệm kỳ đã ba lần đề cử người vào Tòa Án Tối Cao cũng đủ là một thắng lợi đối với Donald Trump. Trong vòng bốn năm, TT Trump đã thay đổi hoàn toàn tương quan lực lượng của cơ quan tư pháp quan trọng nhất này của đất nước. Đa số giờ đây thuộc về cánh bảo thủ.
“Điểm thứ nhì là không còn có chuyện phải điều đình để tìm ra đồng thuận chung, trong khi có nhiều hồ sơ trọng yếu đang được đặt lên bàn cân, chẳng hạn vấn đề sử dụng súng, phá thai hay các quyền tự do tín ngưỡng.
“Sau cùng, do các TP tại Tối Cao Pháp Viện được chỉ định mãn đời, sự thay đổi về tương quan lực lượng giữa hai phe bảo thủ và cấp tiến lần này sẽ có những tác động lâu dài.
“Do vậy, ngay cả những người thuộc cánh bảo thủ không hẳn là ủng hộ Donald Trump, chẳng hạn Mitt Romney, cũng đã tán đồng tổng thống Mỹ nhanh chóng chọn người thay thế thẩm phán Ruth Bader Ginsburg càng sớm càng tốt. Về phía đối lập, đảng Dân Chủ phẫn nộ và báo trước sẽ không ngần ngại cải tổ định chế tư pháp tối cao của Hoa Kỳ trong trường hợp giành được thắng lợi trong các cuộc bầu cử tổng thống và ở Thượng Viện sắp tới.
Người được TT Trump đưa vào TCPV gần nhứt là Brett Kavanaugh tuyên thệ nhậm chức thẩm phán Tối Cao Pháp Viện Mỹ, tại Washington ngày 06/10/2018. Ông này bị phe đang Dân Chủ làm tình làm tôi cáo buộc xâm hại tình dục. Nhưng Thượng Viện Mỹ ngày 06/10/2018 bất chấp những chụp mủ oan sai đã chấp thuận với 50 phiếu thuận và 48 chống, việc bổ nhiệm ông Brett Kavanaugh 53 tuổi, vào làm thẩm phán Tối Cao Pháp Viện, và ngay sau đó đã tuyên thệ nhậm chức.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay sau cuộc biểu quyết đã có lời chúc mừng tân thẩm phán. Cuộc điều tra kéo dài 5 ngày của FBI khẳng định không có bằng chứng nào chống lại ông Kavanaugh. Ông Donald Trump xem đấy như là một chiến thắng cá nhân.
Lúc bấy giò báo chí và người Mỹ chánh trực nghĩ nếu ông Donald Trump duy trì được đa số Cộng Hòa ở Thượng Viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 06/11 tới đây hay nếu như ông ấy tái đắc cử nhiệm kỳ hai, nguyên thủ Mỹ lại có thể rộng tay bổ nhiệm hai thẩm phán khác và thay đổi bền lâu hình ảnh của Tối Cao Pháp Viện. Cơ quan này sẽ phải tuyên bố về những vấn đề quan trọng như quyền nạo phá thai, mang vũ khí hay quyền bảo hiểm y tế phổ quát.
Liên qua đến việc TT Trump đề cử tân Thẩm phán TCPV thay thế Ruth Bader Ginsburg qua đời, Đảng Dân Chủ đối lập cũng chống hết mình dù TT Trump chưa đưa ra người được Ông đề cử, Ông chỉ nói qua loa là một vị nữ lưu. Đài RFI của Pháp nói hôm 21/09/2020, rẳngơ Mỹ đả bắt đầu một tuần lễ gay cấn về việc kế nhiệm thẩm phán ở TCPV. Vào lúc tổng thống Donald Trump chuẩn bị loan báo đề cử người thay thế trong những ngày tới, đảng Dân Chủ chuẩn bị phản công, tố cáo ông Trump và đảng Cộng Hòa không tôn trọng ý nguyện người quá cố.
Ứng cử viên Dân Chủ cho rằng quyết định của ông Donald Trump là « lạm dụng quyền lực », và « một sự thực thi quyền hành chính trị thô bạo ».
Ông Joe Biden còn nói việc đề cử một thẩm phán mới cho Tối Cao Pháp Viện có thể đưa đất nước vào một cuộc khủng hoảng Hiến Pháp trầm trọng.
Nhưng theo phân tich của RFI, “Nhưng tất cả những điều đó hiện không làm ông Donald Trump phải lo âu, ông biết rõ đây là cơ hội cho đảng của mình để tăng cường sự ủng hộ của các cử tri bảo thủ. Tổng thống nói sẽ bổ nhiệm một phụ nữ, cho dù những người thân cận của ông tỏ ra dè dặt vì đã quen với việc Donald Trump đột ngột thay đổi ý kiến.”
Tin sau cùng cũng của RFI, hôm 26/09/2020, tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức bổ nhiệm thẩm phán theo xu hướng bảo thủ, bà Amy Coney Barrett vào Tối cao Pháp viện, thay thế thẩm phán cấp tiến Ruth Bader Ginsburg, vừa qua đời cách đây một tuần.
Thượng Viện Mỹ với Cộng Hòa đa số dù khít khao chắc cũng chuẩn thuận sự đề cử cửa của TT Trump./. (VA)
