VI ANH
Hôi nghị ở Hawai căng thẳng Mỹ – Trung cộng ( TC) không giảm. Mỹ tiên hạ thủ vi cường. Tổng thống Mỹ Donald Trump tiên hạ thủ vi cường.
Ông tuyên bố, Washington vẫn có lựa chọn cắt đứt hoàn toàn mối liên hệ với kinh tế TC bất chấp việc hai bên cam kết tiếp tục thực thi thỏa thuận thương mại theo tin AFP dẫn bình luận trên Twitter của Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18/6. Tức là, Mỹ không loại trừ khả năng cắt đứt mọi quan hệ với TC, kể cả quan hệ kinh tế, trong bối cảnh căng thẳng cao độ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới.
TT Donald Trump hồi giữa tháng 5, còn nói mạnh hơn nữa. Ông đã thách giá thật cao, là sẽ cắt đứt mọi bang giao với Bắc Kinh, không muốn nói chuyện với Chủ tịch TC Tập Cận Bình nữa. TT Mỹ cũng đã nhiều lần nhắc lại, lẽ ra đã không có nhiều người chết vì dịch Covid-19 trên thế giới như thế, nếu Bắc Kinh đã hành động một cách có trách nhiệm ngay khi vi- rus corona chủng mới xuất hiện ở Vũ Hán vào cuối năm 2019.
Ông tỏ thái độ cứng rắn với TC vào lúc cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, trong một cuốn sách sẽ ra mắt độc giả, tố cáo ông Trump đã nhờ sự giúp đỡ của Bắc Kinh để được bầu lại vào tháng 11/2020. Trên mạng Twitter, TT Trump đã gọi John Bolton là một « kẻ điên », khẳng định cuốn sách của ông này chỉ toàn là « những lời dối trá và những chuyện bịa đặt ». Và chánh quyền Trump đã kiện để ngăn chận phát hanh sách này vì tiết lộ bí mật quốc gia.
Còn Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đã thẳng thừng cáo buộc TC lúc đầu đã che giấu tầm mức và tính chất trầm trọng của dịch Covid-19. Ngày 17/06, tại Hawai, ông Pompeo đã gặp ông Dương Khiết Trì, trưởng ban Đối Ngoại Trung Ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc, nhưng cuộc họp này đã không đủ để làm dịu tình hình căng thẳng giữa hai nước.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi TC là quốc gia “bất hảo” trong bài phát biểu công khai đầu tiên kể từ khi gặp một quan chức cấp cao của Bắc Kinh 2 ngày trước ở Hawaii.
Ông Pompeo ngày 19/6 đã lên tiếng cảnh báo các quốc gia Âu châu rằng họ đang phớt lờ nền dân chủ nếu hợp tác với TC. Trong bài phát biểu công khai đầu tiên sau khi gặp ông Dương Khiết Trì, Ủy viên Quốc vụ và Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc tại Hawaii, nhà ngoại giao hàng đầu Mỹ đã chỉ trích mạnh mẽ TC tại một diễn đàn tổ chức trực tuyến. Ông Pompeo cho rằng các quốc gia châu Âu hợp tác với Trung Quốc sẽ không có lựa chọn nào khác là đánh mất nền dân chủ của họ.
Ngoại trưởng Pompeo minh xác, cuộc gặp với ông Dương Khiết Trì không làm thay đổi được quan điểm cứng rắn của ông với TC, nước mà ông Pompeo gọi là quốc gia “bất hảo” trên trường quốc tế.
Ông Pompeo kêu gọi các nước châu Âu cấm các thương vụ hợp tác với tập đoàn viễn thông TC Huawei. Ông cáo buộc Hua- wei là “vũ khí” của Bắc Kinh và cho rằng Trung Quốc “tấn công chủ quyền một cách trắng trợn” thông qua các khoản đầu tư vào dự án cảng ở Hy Lạp và Tây Ban Nha.
Ngoại Trưởng Pompeo cho rằng những thách thức của Trung Quốc đặt ra đã xuất hiện ở khắp nơi và ông kêu gọi mọi khoản đầu tư từ các doanh nghiệp quốc doanh TC “cần phải được xem xét cẩn trọng”.
Ngoại trưởng Mỹ cho biết ông đã đưa ra những quan điểm rất thẳng thắn trong suốt cuộc trò chuyện với ông Dương Khiết Trì.
Ông Pompeo nói với ông Dương rằng Mỹ đang theo dõi rất sát sao hành động của TC
– bao gồm cả cuộc đụng độ đổ máu với Ấn Độ hồi đầu tuần.
Trong bài phát biểu hôm trước, ông Pompeo tiếp tục đưa ra những quan điểm cứng rắn với TC trong hàng loạt vấn đề như cách ứng phó với Covid-19, tình hình dự luật an ninh Hong Kong…
Nhưng TC không trả dũa mà làm nhẹ giảm tinh hình căng thẳng Mỹ- Trung.Truyền thông nhà nước Trung Quốc mô tả cuộc gặp giữa ông Dương Khiết Trì và ông Mike Pompeo hồi đầu tuần là mang “tính xây dựng”. Trong cuộc họp báo sau đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói nếu Mỹ tự ý cắt quan hệ với Trung Quốc, đó sẽ là quyết định không khôn ngoan và phi thực tế.
Trái lại, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ David Stilwell, người tham dự cuộc hội đàm ngoại giao, nói rằng phía TC “không thực sự chân thành” trong cuộc gặp này. Quan hệ Mỹ – Trung leo thang căng thẳng và càng ngày càng lan rộng trên nhiều lĩnh vực.
Căng thẳng nhiều mặt. Ô. Stilwell Trợ lý ngoại trưởng Mỹcho rằng thái độ của TC trong cuộc gặp “không thể được coi là thẳng thắn”. Ông nhận xét mối quan hệ hai nước đang ở giai đoạn căng thẳng và những hành động gần đây của Trung Quốc liên quan đến Ấn Độ, Biển Đông và Hồng Kông là không mang tính xây dựng. Ông Stilwell không đi sâu vào chi tiết nội dung đối thoại nhưng nói sẽ biết được cuộc họp có hiệu quả hay không trong thời gian tới. “Trong vài tuần nữa, chúng ta sẽ thấy liệu hành vi hung hăng có giảm xuống hay không”. Mặt khác, nhà ngoại giao Mỹ cho rằng TC đã tái cam kết tiếp tục tuân thủ thỏa thuận thương mại song phương giai đoạn 1 và nhận định đây là thước đo về sự hợp tác của Bắc Kinh. “Chúng ta sẽ thấy trong 1 – 2 tuần nữa, hoặc có thể lâu hơn, liệu họ có bắt đầu đáp ứng các cam kết hay không”, ông Stilwell nói.
Đại dịch Covid-19 và những tác động kinh tế kéo theo khiến triển vọng hoàn thành thỏa thuận đúng cam kết trở nên xa vời, theo Reuters. Mỹ không loại trừ biện pháp cắt đứt hoàn toàn quan hệ với TC”, Tổng thống Trump viết trên Twitter.
Ngoại trưởng Pompeo cũng cho biết phía Trung Quốc đã tái cam kết thực thi và tuân thủ mọi nội dung trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trong cuộc gặp ở Hawaii. Về phía Lập pháp Mỹ, trong bài viết trên tờ The Hill Dan biểu Michael McCaul, Chủ tịch Nhóm chuyên trách về TC thuộc Hạ viện Mỹ, cáo buộc TC đã thực hiện chiến dịch tuyên truyền và thông tin sai lệch quy mô lớn nhằm lấp liếm hành động che giấu dịch của nước này và đưa ra thuyết âm mưu gây ảnh hưởng hình ảnh của Mỹ. Ông Mc- Caul cho biết sẽ sớm giới thiệu dự luật để thành lập một cơ quan và chiến lược mới nhằm theo dõi và đối phó với chiến dịch tuyên truyền sai lệch của Trung Quốc./.
