Tiếp theo và hết
Sự chia sẻ của những người Mễ di dân bỏ đất nước ra đi đối với gia đình của họ thật vô bờ bến. Như người đồng hương của họ bán hoa ở trên, người Mễ chịu khó chịu khăn làm tất cả mọi việc để có đồng tiền gởi về nhà. Chỉ trong sáu tháng đầu năm 2004, những người Mễ ở California đã gởi về quê hương của họ số tiền kỷ lục gần 8 tỉ mỹ kim, theo tường trình của Ngân Hàng Quốc Gia Mexico. Tính ra một năm, người Mễ xa xứ gởi về quê hương của họ hơn 13 tỉ, so với 11 tỉ do các công ty ngoại quốc đầu tư vào nước này.
Nước Mễ không tạo đủ công ăn việc làm cho dân chúng, hằng năm có 1,3 triệu người cần việc làm, nhưng nhà nước chỉ lo dược 400.000 công việc, 300.000 công việc khác là của di dân Mễ qua Hoa Kỳ, con số còn lại là dân thất nghiệp.
Mà nói cho cam, người Mễ vượt biên giới ra đi đâu có làm công việc của giám đốc nhà máy hay là chuyên viên điện toán để có đồng lương cao, mà công việc của họ phần lớn là nghề tay chân, dọn vườn, rửa chén, hái trái cây hay thợ hồ xây cất.
Ở Cali, đã có một thời gian kinh tế xuống dốc thê thảm, những người già như tôi không kiếm ra việc làm, tôi phải bỏ tiểu bang nắng ấm này để di cư một lần nữa, may ra kiếm được một công việc, có thể vất vả nhưng vất vả ở những nơi hang cùng ngõ hẻm không ai biết tới. Giá tôi như tôi chịu khó tìm đến ông Trần Dũ để xin một chân làm cá hay xẻo thịt trong ngôi chợ của ông, thì tôi đã không phải về một tiểu bang miền đông tuyết giá để xin một chân bán xăng hay đi làm nghề lau chùi ở một cái cao ốc xa lạ mà không ai biết tới mình.
Cái sỉ diện hảo đó đã làm cho con người ta vất vả biết bao nhiêu, và tôi cũng lấy làm hổ thẹn khi tôi không dám đứng ra ngoài đường như những người Mễ bán hoa, khi những ngày đồng tiền trợ cấp cho một người tỵ nạn đã cạn. Sinh ra cũng là một con người dưới ánh mặt trời, sao tôi đã đánh giá mình cao hơn để không dám làm những công việc tương tự kiếm ra đồng tiền một cách lương thiện.
Đồng hương chúng ta sang đây, có người vẫn thường nhớ lại một thời vàng son của quá khứ, họ mang trên lưng cái sức nặng của ám ảnh dĩ vãng, nên thường thấy bất mãn trước hiện tại, khi từ số không, phải bắt tay làm lại cuộc đời. Có ông cựu Đại tá đã khóc thầm khi phải cầm một cái chổi chà dọn dẹp trong phòng vệ sinh những ngày đầu đến đất Mỹ, vì ông vẫn không quên những lúc có “tiền hô hậu ủng” của mình. Một công chức cao cấp sang đây, thấy những đồng hương khác, ngày xưa thấp kém hơn mình, nay coi bộ được học hành, có cuộc sống giàu có hơn hẳn mình, thì ông lấy làm bực dọc, cay cú, hận đời.
Những người di dân Mễ thì khác, họ sinh ra trong một góc làng đói khổ, nghèo nàn nào đó bên kia, lớn lên họ nhìn nước Mỹ như một thiên đàng và sống chết nuôi giấc mộng đi tới, kiếm một việc đủ bữa cơm no, và san sẻ chút đồng đô la cho những người thân thuộc bất hạnh còn ở lại.
Cho nên, chúng ta thấy họ không từ nan bất cứ công việc gì. Những việc mà dân da trắng bản xứ chê không nhúng tay vào, kể cả đồng hương tỵ nạn Việt Nam của chúng ta như làm cỏ, dọn vườn, khuân vác, rửa xe, chặt cây…những việc phải dùng sức mà đồng tiền kiếm được quá ít ỏi, người Mễ vẫn chịu khó làm. Kinh tế Mỹ phồn thịnh cũng nhờ số nhân công người Mễ di dân trong các công tác xây dựng hạ tầng và những công việc cần sức lao động cơ bản. Nước Mỹ đại cường quốc về kinh tế và quân sự, giàu có nhất thế giới đã làm được gì, nếu không có một nước Mexico ở bên cạnh, và dù trên lý thuyết vẫn phong tỏa biên giới không cho người Mễ trốn lậu sang sinh sống ở trên đất Mỹ, nhưng có lẽ lâu lâu cũng làm ngơ cho thêm hằng năm một số người vào đây gánh vác cho người Mỹ da trắng một số công việc nặng nề lam lũ mà dân bản xứ không gánh vác nỗi. Ví thử một buổi sáng tinh mơ kia, thức dậy trên đất cờ hoa này, không tìm thấy một người Mễ nào, thì nước Mỹ sẽ ra sao đây. Đó là gợi ý của một cuốn phim do Holly- wood dàn dựng cuốn: “A Day Without A Mexican”.
Thử tưởng tượng lúc ấy đường phố sẽ ngập rác rến, chợ sẽ không còn rau quả, cá thịt hay bánh kẹo, các công trình xây dựng bỏ dở dang, các em bé sẽ không có sữa uống, các tiệm fast food sẽ đóng cửa. Lúc ấy, ông Thống Đốc phải cởi trần cắt cỏ trong vườn, bà Thị Trưởng phải leo thang sửa mái nhà. Ngay cả trong đám đồng hương người Việt chúng ta tiệm ăn cũng thiếu bồi bàn hay người lau dọn, ngay cả những tiệm bán thức ăn dân tộc, bánh cuốn cũng không còn người tráng, ở tiệm phở không còn người ngồi nhặt rau, xắt hành. Ngành xây cất là một nghề có số doanh thu cao nhất nhì nước Mỹ sẽ tê liệt hoàn toàn; nông nghiệp tiêu điều vì hoa quả, rau cải vàng úa trên đồng; mùa dâu tới không ai hái, nho chín dể rụng trong những vùng đất khô cằn, những nhà máy sản xuất sẽ không còn nhả khói.
Lúc ấy, người ta sẽ đem máy phóng thanh ra tận biên giới, dùng người thạo tiếng Tây Ban Nha, chõ mồm qua biên giới mời gọi người Mễ hãy mau mau nhập cư vào Hoa Kỳ một cách vô điều kiện, có tiền thưởng lẫn tháng lương mười ba. Người ta khinh dân Mễ ít học, ù lì, khinh ra mặt, những chính những người Mễ này đã làm giàu cho từng ông chủ, từng công ty và cho cả nước Mỹ vĩ đại. Thế mà người Mỹ hay thậm chí cả những người Việt nam đến Mỹ từ bên kia nửa vòng trái đất vẫn coi thường, không nói là khinh miệt dân Mễ.
Thượng Đế trót sinh ra dân tộc Mexico thô tháp, vóc dáng nặng nề, đầu óc thiển cận, kiểu ”ăn no vác nặng, vai u thịt bắp” như các cụ đồ nho ngày xưa của chúng ta vẫn thường buột miệng khinh bạc. Theo các cụ thì những người nho nhã, móng tay để dài, cái quạt phe phẩy mới là người có học, văn nhân trí thức.
Đây chính là những người Mễ chính thống, cũng như người da đỏ trên đất Bắc Mỹ, còn như loại dân Mễ trắng da dài tóc, môi hồng mắt ướt thì y như mười người như một, không con cháu chính giòng Tây Ban Nha thì cũng rơi rớt, kết hợp giữa dân tộc bị trị và bọn xâm lược từ Âu Châu đến. Tập đoàn cai trị này đã đồng hóa, tiêu diệt cả ngôn ngữ, làm cho dân tộc này thành một thứ phó bản Tây Ban Nha qua tôn giáo và ngôn ngữ. Tôi thương những người Mễ bán hoa bên vệ đường chiều nay. Trong khi chúng ta hầu hết đã về đến nhà quây quần với người thân trong bữa cơm chiều thịnh soạn trước ngày Giáng Sinh, thì người Mễ đó vẫn chạy lên chạy xuống, với những bó hoa dơ cao mời khách qua đường. Những người mẹ, người vợ bên kia biên giới chỉ cách có vài giờ xe. Tôi nhớ đến câu hát “Xuân này con không về…”
Ôi, có những người suốt một cuộc đời lận đận vì cơm áo, không một phút ngơi nghỉ để nhặt những đồng tiền nuôi lấy bản thân, nuôi mẹ nuôi em. Có một lúc nào đó, tôi tư hỏi thầm, có lẽ những người Mễ kia chưa bao giờ biết buồn cũng như chưa hề biết khóc, trừ lúc mới lọt lòng mẹ có oa oa mấy tiếng chào đời cho phải lẽ như những con người trên trái đất này…
Huy Phương
