Nói tới hoa là chúng ta nghĩ tới người đẹp, và người bán hoa bao giờ cũng là những cô gái, không xinh xắn thì cùng thon thả, dịu dàng như trong cuốn tiểu thuyết “Gánh Hàng Hoa” của Khái Hưng hay như trong phim “Violettra” của vài thập niên trước. Ở Mỹ, hoa thường bán trong cửa tiệm sang trọng còn những người bán hoa dạo ngoài đường là những anh chàng di dân gốc Mễ Tây Cơ phần đông còn trẻ, da ngăm, thân hình thì lực lưỡng, không phù hợp chút nào với vẻ đẹp của hoa và những bó hoa họ cầm trên tay.
Nói tới những người Mễ đón khách ở trước các cửa hàng Home Depot thì còn hiểu được, vì họ là những người có sức khỏe có thể giúp chủ nhà thuê mướn họ những công việc như dọn nhà, làm vườn, cưa một khúc cây lớn, trộn vôi vữa hoặc tráng một lối đi bằng đá vụn hay xi măng. Nhưng những người bán hoa ở các vệ đường và những góc đèn xanh đèn đỏ thì không bao giờ dùng sức vóc cho công việc, mà hình như cái nghề họ làm có vẻ không phù hợp chút gì với con người của họ.
Vào mùa thu, khi nước Mỹ đã đổi giờ, trời mau sụp tối, những người bán hoa như cảm thấy vội vã, họ chạy lui chạy tới trên những đoạn đường ngắn, đưa cao lên đầu những bó hoa hồng hay hoa cẩm chướng nhỏ kết chung với những ngọn lá baby-breath, mắt nhìn vào khung cửa xe đang chạy hay sắp dừng lại. Những buổi trưa trời nắng gắt, mặt trời làm cho cả người lẫn hoa đều mỏi mệt, cánh hoa bắt đầu muốn héo úa, mà nước đựng trong chiếc xô nhỏ cắm hoa cũng bắt đầu nóng dần lên. Người lái xe ít khi muốn dừng lại, cả hai thời tiết đó ai cũng muốn lái xe về nhà sau những giờ làm việc mệt nhọc để tìm những khoảnh khắc nghỉ ngơi. Tôi nghĩ không ai muốn tặng vợ hay người yêu bằng một bó hoa mua từ tay một người Mễ bán hoa bên vệ đường, một bó hoa rẻ tiền hẳn làm cho người được tặng không vui mà còn đánh giá người tặng hoa là một tên keo kiệt có hạng mà còn muốn làm ra vẻ hào hoa, lịch lãm.
Tôi không biết một bó hoa bán ra, người Mễ bên vệ đường lời được bao nhiêu tiền để đủ cho cái công sức nhẫn nại, một tâm hồn buồn chán, và một mặc cảm gần như bị hất hủi. Hoặc là người Mễ đó không bao giờ biết buồn hay biết thẹn thùng, hoặc là người ấy nghĩ đến một việc làm ý nghĩa hơn để quên đi cái nhọc nhằn của mình. Ở Virginia, những đêm tuyết xuống đầy trời, hai ba giờ sáng tôi thức giấc, từ khu- ng cửa sổ của căn chung cư nhìn xuống, trong mù mịt của tuyết trắng tôi thấy những người da đen lầm lũi, khốn khổ đang dọn tuyết giữa trời lạnh như cắt dưới độ âm, để ngày mai có những lối chạy cho xe cộ. Tôi chua chát nhận thấy con người sinh ra trên trái đất đủ màu da, sao người da đen bất hạnh ở xứ này lại phải làm những công việc nặng nhọc mà những màu da khác không thấy ai làm.
Bây giờ ở đây, hôm nay là buổi chiều ngày hai mươi bốn tháng mười hai, bên vệ đường, người Mễ vẫn cầm bó hoa trên tay, những chiếc xe vẫn thản nhiên dừng lại khi đèn đỏ hay vội vã chạy qua đi để cho về kịp nhà lúc trời tối. Ai cũng muốn chóng về nhà để quây quần sum họp gia đình trong căn nhà ấm cúng buổi chiều hôm trước ngày Giáng Sinh. Nhiều lúc tôi đã dừng xe lại, định mua một bó hoa để đem lại chút niềm vui cho người bán hoa đang chạy lui chạy tới bên đường, bó hoa này sẽ cắm trên bàn thờ thay vì đem trao cho một người nào đó, nhưng những xe sau đã nhấn còi thúc hối, làm như cái việc tôi sắp làm là ngu đần, rồ dại và sẽ gây bao nhiêu phiền toái cho người khác.
Dù đồng tiền khó khăn làm ra mới có, nhưng chắc chắn đồng tiền ấy sẽ đem lại niềm vui cho người bán hoa này. Tôi không nghĩ là món tiền lời đó, người Mễ kia sẽ mua vài lon bia để tu ừng ực chiều nay. Tôi đã bắt gặp những người Nam Mỹ ăn mặc xuềnh xoàng tần ngần trước cửa bưu điện với những chi phiếu hằng trăm bạc gởi về cho một gia đình có người mẹ, người vợ đói nghèo ở bên kia biên giới. Họ là những người chịu khó, lúc nào có thể kiếm được đồng tiền họ chẳng từ nan, vì chắc chắn họ biết giá trị những đồng tiền ấy có thể đem lại chút ấm no cho những người thân.
Những những ngày lễ Phục Sinh, có khi trời nắng gắt, có những người Mễ mặc bộ quần áo đội lốt chú thỏ trắng dày trịch, múa may ở trước những cửa hàng để gây sự chú ý cho khách qua đường. Có khi họ quay vòng một tấm bảng bằng bìa cứng nặng dễ quảng cáo cho một khu chung cư hay một chỗ rửa xe. Đó là những công việc quá nặng nhọc, nhàm chán mà ít tiền nhất.
Các bạn có thấy một người Việt Nam nào, đồng bào tỵ nạn của chúng ta qua đây mà nào qua đây mà phải chầu chực ở đầu đường để kiếm một việc làm thuê, đứng bán hoa ở các ngã tư đèn xanh đèn đỏ hay mang y phục của một chú gấu bằng vải bố vào một buổi trưa mùa hè trên đất Mỹ. Quả thật chúng ta là những người sung sướng vì có sự đùm bọc của thân quyến và đồng hương, ít ra chúng ta còn có quyền chọn lựa được những công việc làm trong hãng xưởng, trong tiệm may hay ở một cửa hàng ăn nào đó hơn là những công việc tạm thời, dầm mưa dãi nắng mà vất vả ở ngoài đường phố như những người di dân Mễ đáng thương kia.
Những người bạn tôi hút thuốc vì than buồn, những người khác uống rượu vì than ngày tháng chán nản, thôi thì chúng ta cũng thông cảm để những những người di dân buồn, buổi chiều uống dăm bảy chai bia để quên đi những ngày tháng nhọc nhằn của cuộc đời tạm bợ trên đất người. Buổi chiều họ trở về những căn chung cư chất đống những người, ngủ trên xô pha, trên tấm thảm ở phòng khách, để rồi ngày mai vất vả chạy theo cuộc sống để kiếm đồng tiền.
Bao nhiêu đồng hương của họ đã chết đuối trên dòng sông La Grande, hay bỏ thây trong những khu rừng biên giới, rõ ràng họ không đi kiếm tự do như anh em chúng ta đã bỏ mình trên biển cả, nhưng cũng chính vì vậy, sự ân sủng của Thượng Đế ban cho loài người, thật không độ lượng và công bằng chút nào cả.
Xem tiếp kỳ tới
