Thiếu tướng Qassem Soleimani là một trong những lãnh đạo quân sự được trọng vọng nhất ở Iran và là một trong những người quyền lực nhất Trung Đông.
Vậy mà Mỹ đã giết Thiếu tướng Iran Qas- sem Soleimani, tư lệnh đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) trong một cuộc không kích rạng sáng ngày 3/1, tại sân bay Baghdad, Ngũ Giác Đài và Iran cho biết, theo Reuters (3/1).
“Theo chỉ thị của Tổng thống, quân đội Hoa Kỳ đã có hành động phòng thủ quyết đoán để bảo vệ nhân viên Hoa Kỳ ở nước ngoài bằng cách tiêu diệt Qassem Soleimani”, Ngũ Giác Đài tuyên bố.
Rõ ràng ở đây chính phủ Mỹ không che dấu, không đổ lỗi, và hành động này chẳng khác nào một lời ‘tuyên chiến’ rất rõ ràng. Nhưng cũng phải công bằng mà nhận xét, không phải vô cớ mà Mỹ tấn công giết tướng Iran. Vụ việc được cho là khởi nguồn từ vụ không quân Mỹ ngày 29/12 ném bom vào cứ điểm của Kataeb Hezbollah, nhằm đáp trả vụ bắn rocket vào căn cứ quân sự Iraq khiến một người Mỹ thiệt mạng.
Ngày 31/12/2019, người biểu tình đã tổ chức tang lễ cho các tay súng Shia rồi mở cuộc tuần hành vào Vùng Xanh của thủ đô Baghdad, tấn công đại sứ quán Mỹ. Nhiều người tìm cách trèo tường xông vào tòa nhà. Nhân viên an ninh phải rút vào bên trong, theo AP.
Đám đông ném đá và chai lọ vào đại sứ quán, đập vỡ camera an ninh phía bên ngoài. Họ giương cờ dân quân Shia và kh- iêu khích nhân viên đại sứ quán Mỹ, phun sơn đỏ lên cửa sổ và tường nhà thông điệp ủng hộ lực lượng Kataeb Hezbollah.
Nhân viên an ninh Đại sứ quán đã sử dụng lựu đạn gây choáng và hơi cay để đẩy lùi những người biểu tình..
Các cuộc biểu tình này được xác định, do các dân quân được Iran hậu thuẫn lãnh đạo. Rõ ràng ở đây, Hoa Kỳ biết rất rõ kẻ chủ mưu đứng sau lưng các vụ tấn công nhằm vào Hòa Kỳ.
Tấn công Đại sứ quán Mỹ cũng đồng nghĩa như một lời ‘tuyên chiến’ trước của Iran, và đương nhiên khi bị kéo lên “võ đài” thì Mỹ buộc phải đáp trả.
Những nguyên nhân dẫn đến cái chết của tướng Qasem Soleimani
Thứ nhất phải nói đến vai trò của tướng Soleimani Iraq và Syria. Vai trò của tướng Soleimani chỉ thực sự nổi bật từ 2005.
Sau khi chính phủ Iraq được thành lập trở lại, các phe phái của cựu thủ tướng Ihrahim al-Jaafari và Nouri al-Maliki ngày càng trở nên có uy thế. Họ đưa tổ chức Hồi giáo Shia Badr, thân Iran, trở thành lực lượng chính trị bán vũ trang lớn, kiểm soát cả bộ nội vụ và giao thông Iraq.
Soleimani đóng vai trò hỗ trợ tổ chức Badr huấn luyện nhân sự.
Năm 2011, ông ra lệnh cho các nhóm này sang Syria để hỗ trợ tổng thống Bashar al-Assad trong nội chiến.
Được mệnh danh là ‘kiến trúc sư’ của chiến lược giúp ông Assad, tướng Soleimani đã trực tiếp chỉ huy nhiều cuộc hành quân. Ngoài ra, ông Soleimani có vẻ đã đi xa hơn nhiều công việc của một chỉ huy tình báo, quân sự bình thường.
Ông Jack Straw, bộ trưởng ngoại giao Anh 2001 – 2006, người đã thăm Iran nhiều lần, tin rằng Soleimani “trên thực tế đã điều khiển một chính sách ngoại giao khu vực” cho Iran, thông qua các tổ chức ngoại vi. Cũng có ý kiến nói ông Soleimani còn nắm trong tay cả một mạng lưới kinh doanh và tài chính khổng lồ, trải rộng khắp Trung Đông.
Nhưng các hoạt động chống lại quyền lợi của nhiều phe phái gồm cả Hoa Kỳ, Israel cùng các nước Ả Rập thù địch với Iran khiến Soleimani trở thành mục tiêu.
Cuối cùng thì hỏa tiễn Hoa Kỳ đã giết chết ông Soleimani.
Hậu quả của việc hạ sát tướng Qasem Soleimani
Vụ việc ngay lập tức đẩy giá dầu thô đầu năm lên cao, và đặt ra nhiều câu hỏi về căng thẳng trong vùng.
Theo nhà phân tích Jonathan Marcus của BBC News, vụ oanh kích tại sân bay Baghdad, giết chết ông Soleimani và chín người khác, “thể hiện khả năng của tình báo Mỹ”. Nhưng thật khó tin là Iran sẽ không đáp trả, cho dù có thể chưa phải là ngay lập tức, ông Marcus viết trên trang BBC News.
Vẫn theo ông Marcus “sẽ không có Thế chiến III nổ ra” nhưng: “Năm nghìn quân Mỹ ở Iraq là mục tiêu chắc chắn, và ngoài ra là các mục tiêu dân sự khác có thể sẽ bị Iran hoặc các nhóm thân hữu tấn công. Căng thẳng vùng Vịnh sẽ lên cao. Trước mắt là giá dầu bị tăng.” Hiện có câu hỏi là cuộc oanh kích của Hoa Kỳ có “hợp pháp” hay không.
Quan điểm của Mỹ nói Quds là “tổ chức khủng bố” nên trở thành mục tiêu quân sự chính đáng, cần phải loại bỏ.
Thủ tướng Israel – Benjamin Netanyahu nói rằng việc Mỹ hạ sát Tư lệnh Đặc nhiệm Quds của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Qasem Soleimani là hành động tự vệ chính đáng.
Theo Thủ tướng Netanyahu, Thiếu tướng Soleimani là chủ mưu của nhiều âm mưu tấn công chống lại “người dân Mỹ và nhiều người vô tội khác”. Ông Netanyahu cũng khen ngợi Tổng thống Mỹ Donald Trump vì đã hành động “nhanh chóng, quyết liệt và dứt khoát”.
Hoa Kỳ nhắn gời điều gì qua cuộc không kích?
Vẫn theo ông Marcus, đây là dịp để Tổng thống Trump chứng tỏ cho Iran thấy tình báo Hoa Kỳ có khả năng ra tay chính xác ở tầm xa. Iran sẽ phải tính đến chuyện ứng phó ra sao mà không thể bỏ qua yếu tố này.
Tham khảo BBC
