Thị trường chứng khoán châu Á đã tăng sau dòng tweet của Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trì hoãn đánh thuế bổ sung với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc thêm nửa tháng. Được coi là động thái đáp lại những thiện chí của Trung Quốc khi đưa 16 loại hàng hóa Mỹ khỏi danh mục bị đánh thuế, khoản thuế mới của ông Trump sẽ có hiệu lực vào ngày 15/10 thay vì 1/10 như tuyên bố trước đây. Nói chung đó là những chỉ dấu cho thấy một sự xuống thang tạm thời trong cuộc thương chiến.
Nhưng câu hỏi được đặt ra ở đây là cuộc thương chiến này đã đến hồi kết thúc chưa, hay đôi bên chỉ ‘tạm nghỉ giải lao.’ sau đó bước vào cuộc chiến khốc liệt hơn.
Nếu nhìn vào các sự kiện, người ta có thể đoán rằng những chỉ dấu gần đây không có gì gọi là bảo đảm cho một thỏa thuận tốt đẹp mà đôi bên cùng chấp nhận trong tương lai gần.
Ý kiến của các chuyên gia
James McCormack, người đứng đầu xếp hạng toàn cầu của Fitch, cho biết, bên cạnh những động thái xuống thang, khó có thể khẳng định đôi bên đã đạt được những giải pháp thực sự nào trong thực tế. Điều này đồng nghĩa với việc một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ chưa hiện ra trước mắt.
“Mọi thứ thay đổi rất nhanh. Thật khó để biết Mỹ sẽ có những động thái nào. Dẫu vậy, tôi không nghĩ những nhượng bộ nhỏ ở thời điểm hiện tại cho thấy chúng ta sắp tìm ra cách giải quyết những khác biệt”, McCormack cho hay. Bên cạnh đó, việc Trung Quốc loại một số hàng hóa Mỹ khỏi danh sách đánh thuế cũng không có nghĩa là họ chấp nhận xuống thang. Bắc Kinh đã xem xét một động thái tương tự kể từ tháng 5. Chính vì thế, việc miễn thuế này chỉ nhằm mục đích hỗ trợ nhiều hơn cho nền kinh tế Trung Quốc.
“Còn nhiều điều chưa chắc chắn trong cuộc đàm phán thương mại sắp tới. Một danh sách miễn trừ chỉ có 16 mặt hàng sẽ không phản ánh sự thay đổi trong lập trường của Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng Trung Quốc sẽ giữ vững lập trường của họ trong đàm phán, điều tương tự như đã diễn ra trong vòng đàm phán gần nhất”, Iris Pang, chuyên gia về Trugn Quốc của Ngân hàng Hà Lan ING, nhận định.
Từ quan điểm của các nhà đầu tư, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn là không thể đoán trước. Điều đó có nghĩa vẫn còn quá sớm để các nhà đầu tư có thể thêm tiền vào các tài sản rủi ro như cổ phiếu. Điều này đặc biệt cần lưu ý trong bối cảnh thế giới đang đương đầu với một số cuộc khủng hoảng khác, trong đó có Brexit, làm gia tăng những bất ổn trên phạm vi toàn cầu.
Với cái nhìn tích cực, Citi Research cho rằng những gì đang diễn ra tạo ra hy vọng cho một sự chững lại trong căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, nhất là khi những khác biệt cốt lõi vẫn tồn tại.
Các đại gia vẫn hoài nghi
Gần đây có những lý do để một số nhà đầu tư lạc quan về việc đạt được thỏa thuận thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhưng có một nhóm người khác không tin điều đó, họ là các giám đốc điều hành ở nhiều công ty, theo một bản tin của CNBC đăng hôm 13/9.
Các giám đốc điều hành hàng đầu ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới không đặt cược vào khả năng cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ sớm được giải quyết, bản tin của CNBC nói. Trên thực tế, các tập đoàn cho hay họ dự báo rằng các tác động xấu từ căng thẳng thương mại sẽ thể hiện rõ trong 6 tháng tới, theo khảo sát của Hội đồng Giám đốc Tài chính Toàn cầu CNBC trong quý 3.
Các giám đốc tài chính (CFO) cũng hạ bậc sự đánh giá của họ về nền kinh tế Hoa Kỳ, từ mức “có cải thiện” xuống mức “ổn định”, vẫn theo bản tin của CNBC. Nếu một thỏa thuận thương mại vẫn chưa biết khi nào mới thành hình, thậm chí mức “ổn định” cũng không thể duy trì lâu, bản tin cho biết.
Hội đồng CFO toàn cầu CNBC đại diện cho một số công ty lớn nhất thế giới, có tổng vốn theo thị giá là hơn 5 nghìn tỷ đô la, hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Cuộc khảo sát quý 3 năm 2019 được thực hiện từ ngày 21/8 đến 3/9, lấy ý kiến của 62 thành viên trên toàn cầu của hội đồng.
Khoảng 65% các CFO tham gia khảo sát bày tỏ lo ngại đáng kể về cuộc chiến thương mại, nói rằng chính sách thương mại sẽ là một yếu tố có tính tiêu cực đối với hoạt động kinh doanh của họ trong 6 tháng tới.
Thay lời kết
Để có cái nhìn khách quan hơn trong cuộc thương chiến này, chúng tôi xin dẫn lại nhận định một đại sứ Trung Quốc .
Lin Songtian, đại sứ Trung Quốc tại Nam Phi, đã dành nửa trang quảng cáo trên một tờ báo địa phương để đăng bài công kích lập trường của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong vấn đề thương mại toàn cầu. Trong một bài xã luận mất phí của tờ Business Day, tờ báo tài chính lớn nhất Nam Phi, họ Lin cáo buộc rằng “thói bắt nạt” của Hoa Kỳ sẽ đẩy cả thế giới vào “suy thoái nghiêm trọng”, đồng thời Lin mô tả ông Trump là “tính khí thất thường.”
Với bài viết có tựa đề “Trung Quốc lên tiếng”, họ Lin lập luận rằng văn hóa Trung Quốc vốn coi trọng “các quý ông giữ chữ tín”, “tôn trọng lời hứa và cam kết là nguyên tắc đạo đức tối thiểu của giới lãnh đạo và doanh nhân”.
Không chỉ về thương mại, ông Trump cũng khiến Bắc Kinh “điêu đứng” khi nhìn nhận chính xác và hành động quyết liệt để ngăn chặn các tham vọng khác của Trung Quốc, như dự án Vành đai Con đường, sự thâm nhập của các Viện Khổng Tử và bành trướng ở Biển Đông.
Việc họ Lin viện dẫn văn hóa Trung Hoa để lý luận rằng “làm người phải giữ chữ tín”, khiến giới quan sát nhíu mày và không khỏi phì cười ! Chính Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã từng hứa hẹn với Tổng thống Mỹ Barack Obama năm 2015 rằng Bắc Kinh sẽ không quân sự hóa Biển Đông. Tuy nhiên, thực tế là Trung Quốc đã ra sức xây dựng các đảo nhân tạo và lắp đặt các thiết bị quân sự tại Biển Đông, đặc biệt trong thời gian ông Obama không cho phép hải quân Hoa Kỳ tuần tra tự do hàng hải trong khu vực từ năm 2012-2015, theo Navy Times.
Bài xã luận quảng cáo tại Nam Phi của ông Lin còn được đăng trên báo Star. Những động thái này cho thấy Bắc Kinh đang tạo điều kiện cho các đại sứ của mình thể hiện lập trường với dư luận quốc tế, qua đó phản ánh mối quan hệ ngày càng xấu đi với chính quyền của Tổng thống Trump.
Lin cho rằng: “Việc Hoa Kỳ kiên quyết leo thang xung đột thương mại với Trung Quốc sẽ tổn hại lợi ích chung của tất cả mọi người trên toàn thế giới, sẽ không sót một ai”
Cuối cùng họ Lin kêu than rằng: “Đến Trời cũng chẳng biết ông Trump sẽ làm gì ngày mai”.
Phuong Nghi (tổng hợp)
