Phó Đô đốc Philip Sawyer.
Chưa bao giờ vấn đề biển Đông lại “nhộn nhịp” như hiện nay. Đã từ rất lâu, với cái ‘lưỡi bò’ tự vẽ, Trung Quốc đã đem nó đi khắp nơi rêu rao rằng đó là ‘chủ quyền’ của Trung Quốc. Với cái lý của kẻ mạnh về kinh tế và quân sự, qua thực Trung Quốc đã đạt được những thành quả nhất định. Hiện nay, có thể nói rằng Trung Quốc đã xây dựng khá nhiều căn cứ quân sự trên các quần đảo Hoàng Sa và Trường sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam và đã bị Trung Quốc cưỡng chiếm) được gọi chung chung là biển Đông.
Thậm chí, vị Chủ tịch Ủy ban Quân Ủy Thượng viện Mỹ hôm 29/1 nói rằng việc Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa Biển Đông giống như “chuẩn bị cho Thế Chiến III”. Theo Navy Times, bình luận của Thượng nghị sĩ Cộng hòa James In- hofe được đưa ra trong buổi điều trần bàn về những thách thức gây ra bởi Trung Quốc và Nga.
Trang tin này dẫn lời ông Inhofe nói rằng trong khi quân đội Mỹ hiện diện quanh Biển Đông và Thái Bình Dương, Hoa Kỳ gần như đứng nhìn Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá và các đảo nhỏ trước khi biến chúng thành các pháo đài được trang bị vũ khí.
Trong một bài phân tích đăng tải cuối năm 2018, tạp chí The National Inter- est cho rằng Biển Đông là một trong 5 nơi có thể xảy ra Chiến tranh Thế giới III trong năm 2019.
Cũng trong ngày 29/1, tờ The Straits Times dẫn một đánh giá tình báo của Mỹ nói rằng Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tiếp tục gia tăng sự hiện diện hàng hải ở Biển Đông cũng như xây dựng cơ sở quân sự.
Hồi năm 2015, Chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ khi đó là Đô đốc Harry Harris Jr. nói rằng Trung Quốc “xây vạn lý trường thành bằng cát” ở Biển Đông.
Trong một diễn tiến mới nhất, theo nhật báo Hồng Kông South China Morning Post ngày 18/03/2019, mô tả rằng, thành phố Tam Sa, thuộc tỉnh Hải Nam của Trung Quốc vừa cho biết sẽ đẩy mạnh một kế hoạch biến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa và hai đảo nhỏ lân cận thành một căn cứ hậu cần chiến lược nhằm phục vụ cho các hoạt động tại Biển Đông. Đây là kế hoạch do chính quyền trung ương Bắc Kinh chỉ đạo.
Theo South China Morning Post, chính quyền thành phố Tam Sa, đơn vị được Bắc Kinh giao trách nhiệm quản lý Biển Đông, hôm 15/03 vừa qua đã tổ chức một cuộc họp bàn về kế hoạch phát triển địa phương này, theo đó các đảo Phú Lâm, và hai đảo nhỏ Duy Mộng (Drummond) và đảo Cây (Tree) thuộc Hoàng Sa sẽ trở thành một « căn cứ hậu cần và dịch vụ chiến lược quốc gia thiết yếu » .
Theo SCMP, kế hoạch biến Hoàng Sa mà Trung Quốc chiếm trọn từ tay Việt Nam Cộng Hòa vào năm 1974 thành căn cứ hậu cần chiến lược của Bắc Kinh tại Biển Đông được tiết lộ trong bối cảnh hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông ngày càng bị thế giới theo dõi, trong lúc Hoa Kỳ đã tăng cường hoạt động nhằm ngăn chặn đà bành trướng của Trung Quốc trong vùng. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cực lực chỉ trích Trung Quốc về việc «xây đảo nhân tạo trái phép trên tuyến hàng hải quốc tế », và dùng các « biện pháp cưỡng bức » để ngăn chặn các dự án phát triển năng lượng của nước khác ở Biển Đông.
Làm gì để ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc tại biển Đông
Trong bối cảnh khẩu chiến Mỹ-Trung về Biển Đông tiếp tục gay gắt, tư lệnh Hạm Đội 7 của Hoa Kỳ, phó đô đốc Phillip Saw- yer, vào hôm 18/03 đã khẳng định rằng Mỹ sẽ tiếp tục tuần tra Biển Đông bất chấp các hành vi hung hăng và khiêu khích của Trung Quốc.
Theo hãng tin Mỹ AP, phó đô đốc Mỹ đã nêu ví dụ về hành động nguy hiểm của một chiến hạm Trung Quốc, cắt ngang đường đi của khu trục hạm Mỹ USS Decatur vào tháng 9 năm 2018, khi con tàu đang tuần tra bên trong vùng 12 hải lý quanh đá Ga Ven thuộc quần đảo Trường Sa đang do Trung Quốc kiểm soát. Đối với ông Saw- yer, hành động của tàu Trung Quốc là ví dụ về một « cách hành xử thiếu chuyên nghiệp » của Trung Quốc mà ông phản đối.
Tuyên bố trong cuộc họp báo tại Philip- pines sau chuyến thăm của soái hạm Mỹ USS Blue Ridge, tư lệnh Hạm Đội 7 nhấn mạnh rằng các hoạt động tuần tra tự do hàng hải của Mỹ sẽ tiếp tục cho đến khi không còn những yêu sách tuyên bố chủ quyền quá đáng trên thế giới.
Trang mạng GMA của Philippines thì nêu bật tuyên bố của tư lệnh Hạm Đội 7 Hoa Kỳ phản đối âm mưu của Trung Quốc gạt Mỹ ra khỏi các cuộc tập trận với các quốc gia Đông Nam Á. Đối với ông Sawyer, kế hoạch của Bắc Kinh là điều không thể chấp nhận được và là một hành động vi phạm luật pháp quốc tế.
Để chặn đứng sự hung hăng của Trung Quốc, quân đội Hoa Kỳ được cho là năm 2020 tập trận theo “kịch bản” Biển Đông Cuộc tập trận lớn của quân đội diễn ra tại thao trường Ấn Độ – Thái Bình Dương trong năm tài khóa 2020 – sẽ tập trung vào “kịch bản” Biển Đông. Tướng Brown, Chỉ huy Lục quân Hoa Kỳ đặc trách Thái Bình Dương cho biết với tờ Defense News trong một cuộc phỏng vấn hôm 26/3 tại một hội nghị toàn cầu về chuyên môn của quân đội Mỹ.
Cơ quan này đang tài trợ cho 2 cuộc tập trận lớn trong năm tài khóa 2020 – một ở Thái Bình Dương và một ở châu Âu. Cuộc tập trận là một phần trong Chiến lược quốc phòng của Hoa Kỳ (NDS), nhằm đối phó với Trung Quốc mà Mỹ xem là một đối thủ chiến lược lâu dài.
Quân đội Hoa Kỳ đã có 85.000 binh sỹ đóng quân vô thời hạn tại khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, và đang thực hiện các cuộc tập trận có giá trị như Con đường Thái Bình Dương (Pacific Pathways) với các đồng minh và đối tác. Cơ quan này đang hướng tới mục đích triển khai lực lượng nhanh chóng từ lục địa Hoa Kỳ tới Thái Bình Dương nhằm bảo đảm có khả năng ứng phó nhanh với những khủng hoảng tiềm tàng.
Trước đó, một lực lượng hỗn hợp thủy quân lục chiến, không quân và bộ binh Hoa Kỳ cũng vừa tiến hành một cuộc tập trận giả định chiếm một hòn đảo ở Nhật làm để rèn luyện kỹ năng cần thiết khi đối đầu với Trung Quốc, theo trang Stars and Stripes. Theo một thông cáo của Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ, Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 31 với sự hỗ trợ của Sư đoàn Thủy quân lục chiến số 3, Nhóm Hậu cần Thủy quân lục chiến số 3, Phi đội Thủy quân lục chiến số 1, các thành viên của Nhóm Tác chiến Đặc nhiệm số 353 của Không quân, các binh sĩ Lục quân thuộc Tiểu đoàn số 1 và nhóm Đặc nhiệm số 1, đã thực hành kỹ năng chiếm đảo Ie Shi- ma, một đảo nhỏ thuộc quần đảo Okinawa, Nhật Bản trên Thái Bình Dương. Cuộc tập trận mô phỏng chiếm đảo từ tay đối phương.
Thông cáo cho biết nhiệm vụ của cuộc tập là ngay sau khi lực lượng đặc nhiệm đánh chiếm được các căn cứ trên đảo thì các lực lượng khác sẽ nhanh chóng thiết lập điểm tiếp tế, bao gồm cả sân bay trên đảo. Đại tá Robert Brodie, Đơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 31, nói: “Khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương rất năng động, vì vậy chúng tôi chuẩn bị và huấn luyện hàng ngày để sẵn sàng ứng phó với cuộc khủng hoảng trong thế giới thực.”
Nhà phân tích quốc phòng và an ninh Hoa Kỳ Paul Buchanan cho biết, cách tiếp cận này có thể là cần thiết khi Hoa Kỳ cần đối đầu với Trung Quốc. Chiến lược quốc phòng năm 2018 của Hoa Kỳ đã xem Trung Quốc như là một trong những “đối thủ chiến lược.”
Với diễn tiến trên, rõ ràng dù chưa thực sự nổ súng, nhưng hai bên hình như đang chuẩn bị cho chiến tranh, mặc dù không bên nào muốn nhưng khi cần bảo vệ lợi ích của quốc gia chắc chắn họ sẽ làm những việc cần thiết phải làm…Vậy chúng ta hãy cứ chờ xem.
Phuong Nghi (tổng hợp)
