Hàng loạt các sự kiện đang diễn ra trên biển đông gần đây, chẳng hạn như sự kiện diễn tập quân sự của nhóm 5 nước trong khối Hiệp Ước Phòng Thủ Ngũ Cường (Five Power Defence Ar- rangements FPDA) bao gồm Anh, Úc, New Zealand, Malaysia và Singapore sẽ kéo dài từ ngày 2/10 cho đến ngày 19/10, và theo hãng tin Úc AAP, diễn ra tại Biển Đông. Điểm mà giới quan sát chú ý là các nước như Úc, New Zealand, và cả Anh Quốc đã loan báo gởi tàu và máy bay đến tham gia diễn tập. Úc chẳng hạn, cho biết sẽ phái hai tàu Hải Quân, 9 chiến đấu cơ F/A-18 Hornet, cùng 4 máy bay quân sự khác đến tham gia. New Zealand cũng góp mặt với khu trục hạm Te Mana, trong lúc chiến hạm Anh Argyll, trên đường đến cuộc tập huấn, đã cùng luyện tập với chiến hạm Nhật Bản ngoài Ấn Độ Dương. Song song đó, báo Washington Times (Mỹ) đưa tin các đơn vị Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ trên Thái Bình Dương đang tổ chức một loạt cuộc tập trận bắn đạn thật ở biển Đông. Cụ thể, các đơn vị liên quan đến Nhóm Trực chiến đổ bộ USS Wasp và Đơn vị Viễn chinh thủy quân lục chiến số 31 đã tiến hành các cuộc tập trận phòng vệ trên biển và trên không, với mục đích “nâng cao khả năng phối hợp tác chiến” trong các chiến dịch quân sự tiềm tàng ở Thái Bình Dương. Và đã xảy ra một vụ va chạm, cụ thể là “Một tàu khu trục lớp Lữ Dương tiến đến gần tàu USS Decatur theo cách không an toàn và không chuyên nghiệp tại khu vực gần đá Gaven trên Biển Đông”, chỉ huy Charles Brown, người phát ngôn Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, nói với CNN qua một thông cáo xác nhận sự việc. Ông Brown cho hay tàu Trung Quốc “đã thực hiện một loạt hành động với mức độ hung hăng gia tăng kèm theo cảnh báo yêu cầu tàu Decatur rời khỏi khu vực”. Ông nói thêm rằng khu trục hạm Trung Quốc chắn trước mũi tàu Mỹ “với khoảng cách chưa đến 41 mét”, và khu trục hạm Decatur “đã đổi hướng để tránh va chạm” Tất cả những diễn tiến trên khiến dư luận suy đoán rằng, có thể xảy ra chiến tranh trên biển đông giữa Hoa Kỳ và Trung quốc. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích tỏ ra am tường về chính trị thì lại tin rằng, sẽ không xảy ra chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trên biển Đông. Đơn giản là Trung Quốc không đủ sức đối đầu một đối một với Hoa Kỳ trong thời điểm hiện nay, chứ chưa nói tới có sự tham gia của các đồng minh Hoa Kỳ. Thế nhưng, cũng có một luồng dư luận khác lại cho rằng, nếu bị ép vào đường cùng có thể Trung Quốc phải quay lại “cắn càn”
Trung Quốc tập trận để chuẩn bị chiến tranh
Những ý kiến trên không phải là hoàn toàn vô lý. Cụ thể, sau khi đưa ra cái “lưỡi bò” tự vẽ, rồi Trung Quốc hung hăng tuyên bố chủ quyền trên diện tích khoảng 80% trên biển Đông, thậm chí cái “lưỡi bò” còn liếm vào cả khu vực đất liền của một số quốc gia. Cùng với lời tuyên bố, Trung Quốc đã tiến hành xâm lược chủ quyền lãnh hải của một số quốc gia trong đó có Việt Nam, Philippines… Đồng thời, lợi dụng sự thờ ơ của các cường quốc, Trung Quốc cấp tập xây dựng các căn cứ quân sự trên các hòn đảo mà Trung Quốc xâm lược và chiếm đóng. Trong một diễn tiến mới đây, theo South China Morning Post, không quân Trung Quốc tuyên bố các máy bay cường kích H-6K, tiêm kích Su-30 và Su-35 cùng nhiều máy bay khác đã tiến hành tập trận và tuần tra trên Biển Đông. Không quân Trung Quốc không nêu rõ cuộc tập trận diễn ra vào thời gian hay địa điểm cụ thể nào. “Các cuộc tập trận của không quân là sự tập dượt cho chiến tranh trong tương lai và sự chuẩn bị trực tiếp cho giao chiến”, không quân Trung Quốc tuyên bố. Thông tin cuộc tập trận đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ gia tăng xung quanh vấn đề Đài Loan sau khi Tổng thống Donald Trump ký Luật Đi lại Đài Loan hôm 16/3, cho phép các quan chức cấp cao trong chính quyền đến hòn đảo này và ngược lại.
Hoa Kỳ soạn thảo kế hoạch cảnh cáo Trung Quốc
Sau những hoạt động riêng lẻ nhằm thách thức Trung Quốc trên Biển Đông, phải chăng Mỹ sắp tung ra cả một chiến dịch thị uy rầm rộ? Theo đài truyền hình Mỹ CNN ngày 03/10/2018, Hải Quân Hoa Kỳ đã lên kế hoạch tổ chức một tuần thao diễn quân sự tại Biển Đông và eo biển Đài Loan, ngay vào tháng 11, huy động đồng thời cả chiến hạm lẫn chiến đấu cơ. Mục tiêu của cuộc thao diễn là phô trương lực lượng để cảnh cáo Trung Quốc và chứng tỏ rằng Mỹ luôn ở trong tư thế sẵn sàng ngăn chặn và đáp trả các hành động quân sự của Bắc Kinh. Theo một số quan chức quốc phòng Mỹ được CNN trích dẫn, dự thảo kế hoạch yêu cầu Hạm Đội Thái Bình Dương của Mỹ điều động chiến hạm, phi cơ và binh lính thực hiện một loạt các cuộc tập trận để chứng tỏ năng lực của Hoa Kỳ trong việc đối phó với bất kỳ một đối thủ tiềm tàng nào một cách nhanh chóng và trên nhiều mặt trận. Theo kế hoạch này, tầu chiến và phi cơ Mỹ sẽ di chuyển gần các vùng mà Trung Quốc nhận là lãnh hải của họ ở Biển Đông và eo biển Đài Loan, trong những chiến dịch bảo vệ tự do hàng hải và hàng không nhằm khẳng định quyền tự do đi lại trên các vùng biển quốc tế. Theo CNN, có nghĩa là tàu thuyền và máy bay Mỹ sẽ hoạt động gần như là sát cạnh lực lượng Trung Quốc. Điều được CNN đặc biệt chú ý là các hoạt động nêu trên đều đã được lực lượng Mỹ thực hiện thường xuyên, lần này, kế hoạch đề xuất lại yêu cầu dồn một loạt hoạt động trong một thời gian ngắn. CNN cũng nói rõ là một quan chức cho rằng kế hoạch chỉ mới ở dạng « ý tưởng », trong lúc một số khác thì xác nhận là kế hoạch đã được đặt tên hẳn hoi, và đang được lưu hành trong nội bộ Quân Đội Mỹ để xem xét và cần thêm ý kiến từ giới tình báo về các phản ứng có thể từ phía Bắc Kinh và các nước khác. Mặc dù, Ngũ Giác Đài từ chối xác nhận hay phủ nhận kế hoạch này, và nhắc lại rằng bộ Quốc Phòng Mỹ không bình luận về bất kỳ chiến dịch nào trong tương lai. Hạm Đội Thái Bình Dương cũng từ chối bình luận. Tuy nhiên, giới quan sát đều gắn liền đề xuất của Hải Quân Mỹ với tình hình rõ ràng là đang căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh kể cả trong địa hạt quân sự, đặc biệt là sự việc 30/09 khi một chiến hạm Trung Quốc bị tố cáo là đã gây nguy hiểm cho khu trục hạm Mỹ USS Decatur ở gần Đá Ga Ven, vùng Trường Sa. Hành vi nguy hiểm nói trên của Trung Quốc được chính phó tổng thống Mỹ Mike Pence lên án ngày 03/10/2018 trong bài phát biểu tại Viện Nghiên Cứu Hudson (Washington) khi ông khẳng định rằng Mỹ sẽ không để bị Trung Quốc đe dọa tại Biển Đông. Theo hãng tin Anh Reuters, trong phát biểu của mình ông Pence tái khẳng định quan điểm của Washington, theo đó « Hải Quân Mỹ vẫn sẽ tiếp tục di chuyển và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, phù hợp với lợi ích quốc gia ». Với những diễn tiến trên có thể thấy, Hoa Kỳ không ngại đối đầu với Trung quốc và với những hành động trên thực tế cho thấy Hoa Kỳ “khuyến khích” Trung Quốc nổ súng tấn công, chỉ có điều Trung Quốc có dám hay không.
Phuong Nghi (tổng hợp)
